De opleiding is opgezet om jou wegwijs te maken in het oerwoud van regelgeving en normeringen waar je mee te maken krijgt wanneer je je wilt verdiepen in de materie van noodverlichting en vluchtrouteaanduiding. Na deze leerzame en interessante opleiding ben je in staat de materie te begrijpen en het examen af te leggen bij Cito. Na het behalen van het examen mag je je “Noodverlichtingsdeskundige” noemen.

Waarom noodverlichting?
Noodverlichting heeft als functie om bij een stroomstoring het gebouw veilig te kunnen verlaten. Ook is het noodzakelijk om processen met een hoog risico te kunnen stoppen zonder dat er ongevallen ontstaan. Met de ondersteuning van noodverlichting kan men naar de dichtstbijzijnde nooduitgang ontvluchten. Het voorkomen van paniek en te oriënteren in een ruimte zijn van wezenlijk belang.

Er is geen directe relatie tussen brand en de noodverlichting terwijl de brandweer op deze installatie wel handhaaft. Het veilig vluchten is dus onafhankelijk van een brand maar tijdens spanningsuitval is dit wel relevant. Tijdens een brand kan wel spanningsuitval ontstaan waardoor er in het donker gevlucht dient te worden en dan is noodverlichting een ondersteunende factor.

Het Bouwbesluit

Noodverlichting wordt aangestuurd in het Bouwbesluit 2012 in afdeling 6.1 artikel 6.3:

  • Een verblijfsruimte voor meer dan 75 personen en een besloten ruimte waardoor een vluchtroute uit die verblijfsruimte voert;
  • Een onder het meetniveau gelegen functieruimte;
  • Een besloten ruimte en
  • Een wegtunnelbuis heeft noodverlichting.

In deze ruimtes geeft noodverlichting binnen 15 seconden na het uitvallen van de voorziening voor elektriciteit ten minste 60 minuten een op een vloer, een tredevlak of een hellingbaan gemeten verlichtingssterkte van ten minste 1 lux.

Termen en definities

Noodverlichting wordt omschreven in de geharmoniseerde Europese toepassingsnorm NEN-EN 1838, “Toegepaste verlichtingstechniek – Noodverlichting”. Hierin wordt het nader onderverdeeld in noodevacuatie-verlichting als vervangingsverlichting. De norm is van toepassing op noodverlichtingssystemen in publieke ruimtes en ruimtes met arbeidsplaatsen.

Noodverlichting

Noodverlichting functioneert bij spanningsuitval van de reguliere verlichting.  Noodverlichting dient daarom een stroombron te bezitten die altijd functioneert. Onder de term en functie noodverlichting vallen onder andere noodevacuatieverlichting en vervangingsverlichting.

Noodevacuatieverlichting
Noodevacuatieverlichting geldt als voorziening voor mensen die vanwege een calamiteit en daaropvolgende stroomuitval direct een locatie moeten verlaten of – voordat ze weg kunnen – eerst nog een (gevaarlijk) proces moeten afsluiten.

Vervangingsverlichting
Bij stroomuitval wordt gebruik gemaakt van vervangingsverlichting. Dit is een volwaardige verlichting die inschakelt bij stroomuitval. De vervangingsverlichting zorgt er voor dat normale activiteiten kunnen worden doorgaan onder nauwelijks gewijzigde omstandigheden. Hierbij gelden niet in de eerste plaats veiligheidsmotieven, maar technische of economische argumenten.

Noodevacuatieverlichting

Vluchtrouteverlichting
Vluchtrouteverlichting zorgt ervoor dat vluchtwegen en eventuele obstakels op de route goed zijn te herkennen, zodat een gebouw op een veilige manier is te verlaten.

Vluchtrouteaanduiding
Vluchtrouteaanduiding markeert de vluchtroute, is permanent verlicht en is te herkennen aan pictogrammen en kleuren waaruit blijkt hoe een gebouw of bouwwerk kan worden verlaten. In de norm NEN 3011 worden de betreffende kleuren en pictogrammen gedetailleerd beschreven.

Anti-paniekverlichting
Door anti-paniekverlichting worden mensen bij calamiteiten in staat gesteld een plaats te bereiken waar ze vanaf daar gebruik kunnen maken van een vluchtroute.
Verlichting voor werkplekken met verhoogd risico
Voor personen die voor hun werk verantwoordelijk zijn voor (gevaarlijke) processen of door hun werk in een gevaarlijke situatie terecht kunnen komen, is er verlichting voor werkplekken met verhoogd risico. Door deze verlichting worden zij in staat gesteld een goede afsluitprocedure uit te voeren. Hierdoor komt de veiligheid van andere mensen in het gebouw niet in gevaar.

Inhoud van de opleiding

Deze 3-daagse opleiding is zodanig opgebouwd dat alle onderdelen, zowel wetgeving als techniek, die met noodverlichting en vluchtrouteaanduidingen te maken hebben aan bod komen. 

Zo wordt er uitvoerig ingegaan op de wetgeving en de bijhorende normen, zowel nationaal als internationaal. Na bestudering van deze onderdelen ben je je bewust van hetgeen wat vereist is en wat als advies kan dienen. Aan de hand daarvan kan je goed de onderverdeling maken van wat minimaal noodzakelijk in een gebouw aanwezig dient te zijn en wat als advies kan gelden, om de vluchtveiligheid te vergroten en risicovolle situaties tot een minimum te beperken. Deze theoretische kennis wordt duidelijk verwoord zodat deze voor iedereen te begrijpen en toe te passen is. 

Echter, voor een goed advies dien je meer kennis te hebben dan alleen de regelgeving. Zo wordt er in gegaan op het aspect ontvluchten, hoe dien je dit te bepalen en wat zijn de basis uitgangspunten hiervan zodat je weet waaraan een goed ontruimingsplan dient te voldoen. 

Verder is de techniek een belangrijk onderdeel van de cursus. De ontwikkelingen en ttoepasbaarheden van noodverlichting zijn met de komst van LED snel aan het veranderen. Denk hierbij aan verschillende type lichtbronnen, projecteren aan de hand van spacingstabellen, exploitatie en onderhoudsmogelijkheden, laatste technische ontwikkelingen, etc.

De beschikbare methodes voor onderhoud en inspectie worden behandeld evenals de wettelijke zorgplicht. Een belangrijk onderdeel van de opleiding is om de theorie te vertalen naar praktijkopdrachten die in of na de cursus gemaakt worden om te ervaren hoe je in de praktijk een projecten dient te maken.  Aan de hand van de opgedane kennis ben je klaar om het examen “Noodverlichtingsdeskundige” te maken en een goede kans van slagen te hebben. 

Het certificaat is vereist wanneer je een erkenning wilt krijgen bij de KIWA (BRL K21019/1). Het certificaat is vijf jaar geldig.

Doelgroep

De cursus Noodverlichtingsdeskundige is bedoeld voor o.a. installateurs en onderhoudsbedrijven, woning-stichtingen, vastgoedbeheerders, architecten en veiligheidsregio’s.

De cursus wordt gegeven op MBO-niveau.